هرم بویایی
The olfactory pyramid
همانطور که نت های موسیقیایی یک آهنگ را تشکیل می دهند و ترکیب مختلف رنگ ها به یک نقاشی تبدیل می شوند، نت های بویایی نیز یک رایحه و عطر را تشکیل می دهند. برای اینکه ساختار عطر به صورت بصری نمایش داده شود از هرم بویایی استفاده میشود که در راس هرم نت های ابتدایی (Top Notes)، در میانه هرم نت های میانی (Middle Notes) و در آخر نت های پایه (Base Notes) را شامل میشوند. در واقعیت هر قسمت از این هرم نشان دهنده نت هایی است که با یکدیگر همپوشانی دارند و به هم پاسخ میدهند. زمانی که ساختار عطر خوب باشد شما می توانید نت های پایه را از اول متوجه شوید این زمانی اتفاق میافتد که نتیجه عطر نمایان می شود.
هرم بوییایی به عطر ساز اجازه میدهد ساختار عطرش را هماهنگ کند. این برای بالانس کردن ارکستراسیون یک فرمول استفاده میشود و همچنین تبخیر عطر را پیوسته و تدریجی میکند. بدین شکل عطر وجوه خود را نمایان میکند و متولد میشود.
یک رایحه تکاملی یا خطی
هرچه نت های عطر از عناصر طبیعی تر ساخته شده باشند، رایحه تکامل یافته تر و زنده تر و عطر های تولید شده از عناصر مصنوعی خطی خواهد بود. این که درصد بیشتری از نت های طبیعی در ساختار استفاده شود ایده آل تر است چرا که آنها به رایحه روح، زندگی، تکامل و شگفتی میدهند.
این در حالی است که عناصر مصنوعی برای ثبات و تکنیکالیتی استفاده می شوند و به رایحه قدرت و دوام میدهند. عطر ساز زمانی از این مواد استفاده میکند که طبیعت نتواند آنها را از عناصری همچون لیلی آف د ولی (سوسن دره) ، بنفشه یا برخی از میوه های خشک خاص، فراهم کند.
خاستگاه هرم بویایی
متد ژان کارسل
مفهموم نت های هرم بویایی اولین بار توسط ژان کارسل عطر ساز سابق در روژ ( ژیوادان امروزی) خالق ما گریف (کارون) و میس دیور در دهه 1940، ایجاد شد. او بنیان گذار مدرسه عطری روژ بود و در سال ۱۹۴۶ به عنوان اولین مدیر آن خدمت کرد. ژان کارلس همچنین مربی بسیاری از عطرسازان مشهور از جمله مونیک شلینگر و ژاک پولج بود و ما روش یادگیری و سازماندهی مواد اولیه را مدیون او هستیم.
نوسانات نسبی مواد عطری توسط کارلس مورد بررسی قرار گرفت و این به او اجازه داد تا روش ترکیب عطر خود را با ساخت ساختاری از پایین به بالا پالایش کند. ابتدا نت های پایه مخلوط می شوند، و سپس فرایند از طریق نت های میانی به فرار ترین و زودگذرترین نت های بالا که در سر یک عطر یافت می شود ادامه می یابد، نت هایی که بلافاصله در زمانی که عطر برای اولین بار اسپری می شود نمایان می شوند.
Top Notes
نت های اولیه (ابتدایی) هرم بویایی
گفته می شود نت های اولیه که راس هرم را تشکیل می دهند ، معمولا اولین برداشت از عطر را شامل می شوند و داستان عطر را بازگو میکنند . از نت های تازه، فرار و به طور کلی درخشان ساخته شده اند که بعد از الکل از بین میروند. ما از اصطلاح پرواز عطر برای توصیف این نت ها زود گذر استفاده میکنیم، نت هایی که بلافاصله بعد از باز شدن درعطر یا اسپری بر روی بلاتر از بین میروند. این نت ها بسته به حمایت اثر یکسانی نخواهند داشت.
این نت های آغازین بسیار مهم هسنتند و نهایتا 5 الی 15 دقیقه ماندگاری دارند. هدف آنها تشکیل رایحه ابتدایی و هدایت به روایح بعدی عطر است. این نت ها به طور کلی از مولوکول های سبک تر و کوچکتر تشکیل شده اند.
زندگی مدرن به این معنی است که مردم معمولا عجله دارند مثل زمانی که شما یک رایحه را در فری شاپ فرودگاه پیدا می کنید. بجز اینکه همه چیز میتواند به این نت های ابتدایی بستگی داشته باشد، یک برداشت بد از اول میتواند تکامل زیبای عطر را خراب کند.
از دیگر ویژگی های نت های ابتدایی این است که آنها بلافاصله نت های میانی را در ساختار عطر درگیر میکنند. در نتیجه اگر ساختار عطر ناپایدار باشد ممکن است منجر به ایجاد خلا شود و به زیبایی عطر آسیب بزند.
نت ابتدایی : لبخند یک عطر
نت بالایی هرچه زود گذر بی شک مهم ترین و پیچیده ترین بخش استادانه عطر است و برای تکامل آن لازم است. میتوانیم نت های اولیه را به عنوان یک پیش غذا یا یک معارفه در اولین جلسه تشبیه کنیم. مثل اولین لبخند یک نفر که منجر یه این شود که بخواهیم او را بشناسیم.
نت آغازین اولین مقدمه ضروری عطر است. طبیعتا نت های نخستین اگر درست تنظیم شده باشند به شما لبخند می زنند و تشویقتان می کنند که بخواهید ادامه تکاملش را احساس کنید. از سوی دیگر همین نت ها اگر چیدمان بدی داشته باشند می توانند خشن و گرفته باشند و شما را از خود برانند.
نت های ابتدایی وعناصر خام اولیه:
- مرکباتی : لیمو – پرتقال – ترنج – نارنج – سیترون – گریپ فروت – یوزو – نارنگی . . .
- آروماتیک : نت های نعنایی ( نعناع سرخ شده یا عصاره) – نت های رازیانه (ریحان، ترخون یا رازیانه ستاره ای) – نت های لوندر (اسطوخدوس، لاواندین، رزماری، آویشن)
- مارین(دریایی) : کالون – هلیالی – فلورالوزون
- میوه ای تازه : گلابی – سیب
- آلدهیدی
- گیاهی سبز
- گلی تازه
Middle Notes
نت های میانی هرم بویایی
نت های میانی : قلب عطر
نت‌های میانی اغلب به‌عنوان نت‌های قلبی نیز شناخته میشوند، زیرا اساساً پایه‌ی عطر را تشکیل میدهند. در ادامه نت های میانی بر اساس تندنسی متوسط توسط نت های ابتدایی حمل می شوند. این رایحه‌ها زمانی آشکار میشوند که نت‌های بالایی از بین بروند و اغلب بین 40 تا 80 درصد کل رایحه را تشکیل میدهند؛ پیچیده تر از نت‌های ابتدایی اند و برای جلب توجه شما و همچنین به عنوان محافظی برای نت‌های پایه قوی‌تر عمل میکنند.
آنها همچنین به منحنی های عطر نیز مشهورند. به محض اینکه عطر را بر روی پوست یا بر روی بلاتر اسپری میکنید باید 15 تا 20 دقیقه به روایح زمان دهید تا خود را نشان دهند. به یاد داشته باشید نت های بویایی بسته به پشتیبانی و نوع پوست نتایج متفاوتی دارند و تا 1 ساعت ماندگاری دارند.
نت های میانی و عناصر خام اولیه
گل ها در نت های میانی
گل ها یکی از اساسی ترین المانهای روایح میانی هستند، بجز روایح گل های بهاری که معمولا در نت های ابتدایی استفاده می شوند به چند مورد اشاره میکنیم
- سفید : یاس – تیوبرز – یلانگ یلانگ – شکوفه پرتقال – زنبق (لیلی) – فرانگیپانی
- پودری : زنبق (آیریس) – بنفشه – هلیتروپ – میموزا – بروم (ژنیستا)
- ادویه ای : میخک – نامیرا
- سرخ : رز – شمعدانی – گل صدتومانی
میوه ها در نت های میانی
- قرمز : توت – تمشک – توت فرنگی – شاه توت – بلوبری
- زرد : هلو – آلو – زرد آلو
- اگزاتیک : انبه – آناناس – موز – پشن فروت
- آبدار : گلابی – سیب – کیوی
Base Notes
نت پایه (پایانی) هرم بویایی
اصلا نت های پایه چه هستند؟
نت هایی هستند که بعد از نت های میانی نمود پیدا می کنند. متراکم ترین و شدید ترین بخش در هرم بویایی هستند. آنها همچنین به نت های امضا نیز معروفند و به عطر روح می بخشند. آن ها یک چسبندگی مهم دارند که میتواند با توجه به خانواده بویایی، دگرگونی داشته باشد. برای مثال نت های پایه شرقی که چسبندگی بیشتری در نت های پایه او فرش دارند.
نت های پایه در قائده هرم قرار میگیرند و پیام اصلی عطر را می سازند. از نت های عمیق تر ایجاد شدند که خاطره عطر را تشکیل می دهند و ماندگاری بیشتری دارند و مانند نت هایی قبلی بسته به نوع پوست می توانند متفاوت باشند.
نت های پایه : روح عطر
روایح پایه روح عطر را می سازند و چسبندگی شدید تری دارند و در خاطره فردی که آن را استفاده میکند، می مانند. اگر ساختار درستی داشته باشند به عطر کاراکتر و عمق می بخشد و در واقع نت هایی هستند که عطر را دلپذیر می کنند.
نت های پایانی در هرم بویایی ماندگاری بالایی از 2 ساعت تا چند روز دارند اما قانون دقیقی برای آن وجود ندارد و همه چیز بستگی به ساختار و استعداد عطر ساز خواهد داشت.
خانواده های خاصی مانند شیپخه، شرقی، چرمی، گل های سفید، پودری یا مشکی بزرگترین بخش آن را شامل میشوند.
نت های پایه و عناصر خاص اولیه
- چوبی
- شرقی یا عنبری
- خوراکی
- ادویه ای
- طبیعی و حیوانی
- مشکی
- متقاوت زنبقی
- چرمی
- مصنوعی مانند کشمیران با امبراکسان
نتیجه :
نت های ابتدایی معرف عطر هستند و اولین مرحله تاثیر گذاری رایحه هستند. جذابیت اولین برخورد بر روی نت های اولیه تکیه دارند.
در ادامه نت های میانی به رایحه اجازه می دهد که گرد تر و متراکم تر شود و به لطفشان رایحه شکل و حجم به خود میگیرد. روایح میانی را میتوان به اولین مکالمه بین دو فرد که به دنبال معرفی و معاشرت هستند تشبیه کرد.
نت های پایه سرمایه عطر هستند. برای نمودشان باید زمان صرف کنید و عطر را بر روی پوست تست کنید تا کمیاگری بین عطر و پوست تنفیذ شود. به یاد داشته باشید نت های پایه بلافاصله مشخص نمی شوند. مانند دیدار با کسی که کمی خجالتی و مرموز باشد و برای نشان دادن ماهیت واقعی خود به زمان احتیاج داشته باشد و در نهایت شمارا تسلیم جذابیتش کند.
“به خود زمان دهید تا طعم عطر را بچشید.”
شما باید در انتخاب عطر به خود زمان دهید و اجازه دهید تا عطر بر روی پوستتان تکامل یابد. عطر در کنار وجودش باید مهار شود و برای فردی که آن را استفاده میکند نیز راحت باشد. ممکن است عطر در زمانی که آن را بو میکنید زیبا باشد ولی وقتی آن را میزنید خسته کننده شود و با آن راحت نباشید.
واکنش اطرافیانتان نیز حائز اهمیت است حتی وقتی دنبال رایحه ای برای خودتان باشید. اگر عطری که انتخاب میکنید معرف باشد میتواند به امضای شما تبدیل شود.
